Çocuğum Allerjik Olabilir mi?

Baharla birlikte havalar ısınıyor, çiçekler açıyor, parklar, bahçeler yeşilleniyor. Ama, yılın bu güzel zamanı bazıları için ise bir kabus! Evet, allerjisi olanlardan bahsediyoruz.

Bu yazıda çağın hastalığı olarak adlandırabileceğimiz allerji hakkında merak edilenlere değineceğiz. Allerji, vücudun normalde zararsız olan bir maddeye karşı gösterdiği anormal bir tepkidir. Çocuk, allerjik olduğu maddeyle karşılaşınca aksırık, öksürük, burun akması gibi belirtiler ortaya çıkar.

En sık görülen allerji etkenleri toz özellikle ev tozu, ağaç ve çayır polenleri, küf, sigara dumanı, hayvan kıl ve salyası, temizlik malzemesi ve kozmetik gibi kimyasal maddeler, gıdalar, ilaçlar ve böcek sokmalarıdır. Bir maddeye allerjik olan bir kişi başka maddelere de allerjik olabilir.

Eğer çocuğunuz, her yıl aynı zamanlarda benzer bir tabloyla hastalanıyor, aksırık/öksürükten kurtulamıyorsa mevsimsel bir allerjisi olabilir.
Aşağıda sıralayacağımız maddeler, çocuğun yakınmalarının allerjik olabileceğini düşündürür.

EĞER, Anne babada allerjik ekzema, saman nezlesi, astım gibi allerjik hastalıklar varsa, Çocuk sesli nefes alıp veriyorsa, Gece çok öksürüyor, gündüz iyi görünüyorsa, Sık sık solunum yolu enfeksiyonu geçiriyorsa,
Günlük yaşamda arkadaşlarından çabuk yoruluyorsa, Bebekliğinde besin allerjisi geçirdiyse veya yanakları kuru, kaşıntılı, kızarık olduysa
Uzun süren geniz akıntısı oluyorsa, Sık sık burun akıyor, tıkanıyor veya kaşınıyorsa, Gözler altında koyu renk halkalar varsa, Gözler sulanıp kaşınıyorsa, Sık kulak enfeksiyonu geçiriyorsa yakınmaları allerjik olabilir.

Bu belirtiler hakkında doktorunuza danışmalı, belki de allerji yönünden ayrıntılı bir incelemeden geçmesini sağlamalısınız.

Çocuğumuzu Allerjiden Nasıl Koruyabiliriz ?

Eğer, ailenizde astım, saman nezlesi gibi allerjik rahatsızlıklar sıkça görülüyorsa, allerjinin ailesel olabileceğini de biliyorsanız, bebeğiniz veya çocuğunuzu korumak için neler yapabileceğinizi de bilmeli ve riski azaltmaya çalışmalısınız. Basit birkaç önlem şunlardır:

Emzirmeyi mümkün olduğunca uzun tutmak- Anne sütü ile beslenen bebeklerde allerjik hastalıkların görülme sıklığı azalmaktadır.
Allerjen gıdaları ( inek sütü, yumurtanın akı gibi ) 1 yaş dolmadan bebeğe vermemek

Bebeğin uyuduğu odayı toz tutmayacak şekilde hazırlamak- Toz tutacak kalın halı ve perdelerden, tüylü oyuncaklar, kumaş kaplı kanepe ve koltuklardan kaçınmak en iyisidir. Bebek odası kolayca silinecek, yıkanacak eşyalarla hazırlanmalı, gereksiz eşya bulunmamalıdır.

Evde çocuğun yanında sigara içmemek, başkalarının içmesine de izin vermemek

Erken yaşta çocuğu yuvaya vermemek – Yuvada kalabalık ortama girecek, sık solunum yolu enfeksiyonu geçirecek, bu enfeksiyonlar da allerjiyi tetikleyebilecektir.

İnmemiş testis nedir, neden olur ?

Bir yada her iki testisin (yumurtalık) normalde olması gereken skrotum (torba) içerisinde yer almaması durumuna inmemiş testis denir. Anne karnındayken böbreğe komşu olan testis, normal yeri olan skrotum içerisine yerleşmek için uzun bir yol kat etmektedir. Bu göç esnasında birçok etkenden dolayı (hormonal, fizik vb.) testisin inişi durabilir yada normal rotasından sapabilir.

Tanı nasıl konulur ?

Tanı sıklıkla skrotumda testis/testislerin olmadığının ebeveynler tarafından fark edilmesiyle, yada çocuğun rutin kontrolleri sırasında çocuk hekiminin saptamasıyla konulur ve çocuk cerrahına gönderilir. Skrotumda testislerin olmayışı, refleks olarak stres yada soğuk durumlarında testislerin yukarı çekilmeleriyle karıştırılmamalıdır.

Yüzde seksen inmemiş testis vakalarında testis kasık kanalı içerisindedir ve normal fizik muayene ile yeri rahatlıkla tespit edilebilir. Fizik muayenede testis kasıkta bulunamadığı durumlarda, testisin karın içerisinde yer alması, anne karnındayken damarları çevresinde dönerek yok olması yada normal rotasında saptığı için olmaması gereken bir yerde bulunması söz konusudur.

Bu durumda ultrasonografik incelemeden yardım alınır. Son seçenek ise laparoskopik inceleme ile, ameliyathanede göbekten sokulan minik bir kamera yardımı ile teşhis ve tedaviye yönelik girişim yapılmasıdır.

Tanı koyulduktan sonra ne yapılmalıdır ?

İnmemiş testis cerrahi yolla skrotum içerisine indirilmelidir. İnmemiş testisi olan bir çocuğun ve ebeveynlerin en çok üzerinde durdukları konu, çocuğun ileride çocuk sahibi olup olamayacağıdır. Skrotumda bulunan testisin sıcaklığı normal vücut sıcaklığından daha düşüktür. Bu durumda skrotumda yer almayan bir testis daha yüksek ısılara maruz kalacak ve bu da sperm üretme kapasitesini bozacaktır.

Geri dönüşümü olmayan bir bozulma olmadan önce, yani bir yaşından önce cerrahi indirme işleminin yapılması gerekmektedir. Yüksek sıcaklıktan başka bir takım hormonal faktörlerin de inmemiş bir testisin anormal gelişiminde yeri olduğu düşünülmektedir. Bu yüzden operasyona rağmen üretkenliğin korunması daha tam açıklığa kavuşmuş değildir.

Ancak kabul edilen görüş, 9-12. aylarda (en geç iki yaşında) ameliyatın yapılmış olması gerektiği yönündedir. Bir diğer önemli ameliyat sebebi ise inmemiş testislerdeki kanser görünme oranının normallere oranla 10 kez daha fazla olmasıdır.

Diğer taraftaki normal testisteki kanser oranı da fazladır. Ameliyat kanser riskini azaltmaz, fakat testisi daha kolay muayene edilebileceği bir pozisyona getirip, erken tanı şansını artırır.

İnmemiş testisin kasıkta daha fazla travmaya maruz kalabilmesi ve çocukta içerisi boş bir skrotumun oluşturabileceği psikolojik durumsa diğer ameliyat nedenleridir.

Ameliyat öncesi hazırlık ve ameliyat nasıl olacak ?

Ameliyat tarihiniz belirlendikten sonra, randevu saatinizden en az üç saat öncesinden çocuğunuzun hiçbir şey yememiş ve içmemiş olması gerekmektedir. Operasyondan yarım saat öncesinde hastanemize geldiğinizde, önce deneyimli anestezistlerimiz tarafından kısa bir muayene yapılıp, anestezi hakkında bilgi verilecektir.

Bu arada çocuğunuza uygulanacak bir ilaç yardımıyla, çocuğunuz rahatlayacak ve ameliyat stresininden uzaklaşacaktır. Bu ilacın kısa bir hafıza haybı özelliği sayesinde, ameliyattan sonra da girerken hissettiği korkuları hatırlamayacaktır.

Kasıkta, tam cilt katlantı çizgisinde yapılacak 1.5-2 cm’lik bir kesi testis çevreden kendisine yapışmış dokulardan ayırılır ve yeterli serbestleştirmeden sonra, skrotuma yapılacak ikinci bir, yaklaşık 0.5 cm’lik kesiyle skrotum içerisine indirilerek dikilir.

Cilt emilebilir dikişlerle içerden kapatılır, daha sonra dikiş alınmasına gerek kalmaz.

Ameliyattan sonra neler olacak, bakımını nasıl yapacağım ?

Operasyon sonrası, anesteziyi tam olarak atlatıp, kendine tam gelebilmesi için 1-2 saat derlenme odasında çocuğunuz dinlendirilecektir. Bu sırada siz de çocuğunuza eşlik edebileceksiniz. Tam kendine gelme sağlandıktan sonra hastanede kalmaya gerek kalmadan, evinize gidebileceksiniz. Ameliyattan bir saat kadar sonra, olası bir anesteziye bağlı mide bulantısını gözlemek için, önce sıvı gıdalarla beslemeye başlayabilirsiniz.

Daha sonra, çocuğunuz tolere ettiği takdirde hiçbir diet sınırlamamız yoktur. İlk gün her 4-6 saatte bir vereceğiniz Paracetamol (Paranox, Calpol) ağrı kesicileri çocuğunuzun ağrısını dindirmekte yeterli olacaktır, sıklıkla ikinci günden itibaren ağrı kesiciye gerek kalmaz.

Operasyondan 5 gün sonra, pansumanınız görülünceye kadar yapacağınız tek şey, pansumanınızı temiz ve kuru tutmaktan ibarettir. Skrotumdaki pansumanınız pislendiği takdirde, endişe etmeden yapacağınız şey, yara bölgesini yavaşça sabunlu suyla temizleyip kurutmaktır.

Kontrole geldiğinizde doktorunuz yaranın durumunu gördükten sonra banyonuzu yapabilirsiniz. Küçük bebeklerde herhangi bir aktivite sınırlaması yoktur ancak, büyük çocuklarda iki hafta ciddi spor karşılaşmalarından kaçmaları önerilir.

Ne zaman doktorumu aramalıyım ?

Operasyondan sonra hafif ateş olabilir ancak paracetamole rağmen düşmeyen yüksek ateş; ameliyat bölgesinden aktif kanama, şişlik, kızarıklık; nefes almada güçlük durumlarında doktorunuzu aramanız gerekmektedir.

Kesinlikle unutmamak gerekir ki, her çocuk kendisine özgündür ve sizin çocuğunuzun durumu burada yazan genel bilgilere farklılık gösterebilir. Her zaman çocuğunuzun durumu hakkında doktorunuzdan ayrıntılı bilgi isteyiniz.